TEGENDRAADS SOMS STAAT HET GEWETEN BOVEN DE WET

Uit Zorg en Welzijn (05-1–2019)
tekst TEA KEUL, fotografie LINELLE DEUNK

De grote rode draad in mijn leven is het spanningsveld tussen wat de wet ons voorschrijft en wat rechtvaardig is. Dat betekent dat je nogal eens in conflict komt met de wet. Als de wet onrechtvaardig is. dan moet je daar een grens stellen.

Wilbert Willems. voormalig kamerlid en wethouder GroenLinks vult meteen aan: Wat er aan de andere kant ook bij hoort: als je de wet overtreedt. dan moet je de consequenties dragen. Dat speelde al in mijn eerste baan. in de jaren zestig als lekenpastor. Ik had bijvoorbeeld sympathie voor dienstweigeraars en ik steunde ze daarom. Maar ik vond ook dat ze bereid moesten zijn om vervangend werk te doen. Toen ik in 1981 voor de PSP, later GroenLinks, in de Tweede Kamer kwam, heb ik een wetsvoorstel ingediend om wettelijk te verankeren dat werkweigering vanwege gewetensbezwaren niet meer tot ontslag op staande voet zou leiden. Als die bereidheid tot alternatieve taakuitvoering er maar is.

Wilbert Willems heeft zijn tegendraadsheid met de paplepel ingegoten gekregen. `Mijn vader was links en katholiek. Hij was een van de oprichters van de PvdA en heeft na de Tweede Wereldoorlog bijna 25 jaar in de Tweede Kamer gezeten. Bij ons thuis was het volstrekt logisch dat het sociaaldemocratische en het katholieke uitstekend samengaan. Dat je voor je naaste net zo goed zorgt als voor jezelf. Maar in de jaren vijftig mocht je van de katholieke kerk niet lid zijn van die partij. Je mocht ook niet naar de VARA kijken. Dus thuis werd ik altijd al geconfronteerd met dat soort rare fratsen. Mijn vader ging als het nodig was tegen de kerk in. Dat thuisvoorbeeld is mijn richtsnoer geweest. Dat ik tegendraads ben. komt dus vanuit ethische integriteit. je geweten volgen. en niet uit protest.

Toen ik in de jaren zeventig actief was in de protestbeweging probeerde ik steeds het gesprek aan te gaan met de andere kant. Ik heb altijd heel goed kunnen communiceren met de gezaghebbers. Als je bij je eigen overtuiging blijft, dan kun je met iedereen in gesprek gaan. Het heeft met zelfvertrouwen te maken, met stabiliteit in je eigen gedrag en keuzes.

Het gesprek voeren met de andere kant helpt Willems ook nu nog. “Als Mondiaal Centrum hebben we vorig jaar alle fractievoorzitters van de Bredase gemeenteraad uitgenodigd. Bij de raad leefden ernstige twijfels We hebben er hard voor moeten knokken. maar nu krijgen we 400.000 euro van de gemeente voor de huisvesting van ongedocumenteerden. Dat is uiteraard aan voorwaarden gebonden en elke drie maanden bekijkt een onafhankelijke commissie of de mensen nog langer mogen blijven. Niet alle bewoners zijn overigens geaccordeerd door de commissie. Daar zijn we heel transparant in. Het mag niet, maar we doen het toch. Wat moet je anders als er ’s avonds om tien uur iemand aan de deur staat? Soms wegen de eigen humanitaire overwegingen nou eenmaal zwaarder. Maar de volgende dag hebben we wel contact met Vluchtelingenwerk en de vreemdelingenpolitie.

CV Naam: Wilbert Willems; Functie: Voorzitter Mondiaal Centrum Breda, opvangcentrum voor ongedocumenteerden (o.o.); Dagelijks werk: Sinds zijn afscheid als Groen-Links-wethouder zeer actief in het vrijwillígerswerk; Opvallend feit: Heeft tegendraadsheid met de paplepel ingegoten gekregen

OPROEP Ben je ook tegendraads? En wil je je verhaal delen? Stuur een mailtje naar: zorgenwelzi|n@bs|.nl en omschrijf kort je tegendraadsheid. Wlj nemen contact met je op.

Beppie,
Met haar heb ik een gesprekje gehad en ik kan haar aan u voorstellen als een rustige maar bezige en kleurrijke vrouw.
Nou, dat was een mondvol. Heeft u het in een keer kunnen volgen? Dan gaan we gewoon verder.

Beppie is twee jaar voor haar pensioengerechtigde leeftijd bewust gaan zoeken naar vrijwilligerswerk. Ze was via collega’s en vrienden die al gepensioneerd waren, bekend met het gat waar je in kunt vallen als je ineens geen werk meer omhanden hebt. Zij wilde zich ervoor hoeden hierin vanwege het overbodig zijn geworden, te blijven steken. Met twee vrouwen die in dezelfde lijn bezig waren is ze op haar zoektocht terecht gekomen bij het mondiaal centrum. De blik naar de maatschappij die het centrum uitdraagt past heel goed bij haar eigen zienswijze. Met de vrouwen zette ze het plan op om naailes te gaan geven aan vluchtelingenvrouwen.

Ze begonnen te werven onder statushouders en kregen veel respons. Zo is er op de woensdagmiddag de “Naald en Draad” groep ontstaan. Ook bleek het noodzakelijk kinderopvang te kunnen aanbieden . Wat dan ook gebeurde . Dit werd in een naastgelegen ruimte gerealiseerd door vrijwilligers. Helaas boden de vrijwilligers wel gezelligheid maar geen vastigheid. Dus het is op de woensdagmiddag niet meer zo druk als voorheen. Heeft u de hint die hierin zit te pakken? Al komt u gewoon maar eens kijken om de mogelijkheden te zien. Goed dat is aan u.

Beppie doet dit echt als hobby en ze heeft het niet bij de woensdag middag gelaten. Inmiddels maakt ze ook deel uit van de activiteiten commissie van het mondiaal centrum

Zoals ik al zei ; een rustige maar bezige en als u haar ontmoet zult u ook zeggen een kleurrijke vrouw.
Ze hoeft echt niet bang te zijn in een werkloos gat te vallen.

Het Mondiaal Centrum Breda is regelmatig “voer” voor de lokale media, is het niet omdat er iets georganiseerd wordt dan kan een van de medewerkers of vrijwilligers de aandacht trekken.

Ditmaal de beurt aan onze vrijwilliger Ahmad. Deze inmiddels goed geïntegreerde vluchteling helpt ons nu om andere vluchtelingen te bij te staan bij hun integratieproces op basis van zijn eigen ervaringen.

Download en lees bijgevoegd kranteknipsel.

Onlangs had ik een gesprek met Sazan Melko. Zij is als vluchtelinge in Nederland terecht gekomen.
Je kiest er niet voor vluchteling te zijn maar is dat onverhoopt de onafwendbare stap die gemaakt moet worden dan verdient het alle respect als deze mensen aan hun toekomst blijven geloven en werken.

Sazan heeft voor zichzelf en zeker ook voor anderen een zeer welkome draai aan haar leven gegeven. Gedurende haar integratieproces , de Nederlandse taal en samenleving te leren kennen kwam zij in contact met Marianne en Dick de Lange. Dit werd een blijvende vriendschap. Via hen ontstond ook het contact met het Mondiaal centrum, van daaruit werd haar de vraag voorgelegd of zij een activiteit wist te bedenken voor het centrum om mee naar buiten te kunnen treden. Een brainstorm-sessie met Marianne en Dick leverde het idee van het “maatjes project” op.

Met een gedegen achtergrond van docente Arabische talen in Koerdistan en op haar 42ste ook nog begonnen aan een studie “maatschappelijk werk” aan Hoge school AVANCE Breda kon Sazan al gauw handen en voeten geven aan dit idee.
“De nieuwkomer meld zich aan met bv de hulpvraag om met mensen in contact te komen, aan de andere kant biedt een Nederlander, of iemand die hier al geïntegreerd is, zich aan om nieuwkomers in de praktijk wegwijs te maken. En dit op een ongedwongen manier, zoals je met vrienden bv. een dagje op stap gaat”.
Taal komt hier zeker bij kijken. De taal is tenslotte in alle gevallen essentieel.

Sinds 2015 is Sazan officieel coördinatrice van het maatjes-project. En bezig als zij is heeft zij sinds januari 2019 de functie van ombudsvrouw op zich genomen. Gaandeweg merkte zij dat het voor mensen binnen het project zodanig veilig voelde dat zij ook over hun problemen durfde te vertellen. Dit kon van alles inhouden; Van een formulier niet in kunnen vullen tot aan psychische nood waarvoor iemand natuurlijk doorgestuurd moet worden. Wie kent niet de soms complexe ambtelijke papierwinkel waar wij op gezette tijden allemaal een punthoofd van krijgen. Sazan is met deze mensen in gesprek gegaan en wist o.a. vanwege haar opleiding de wegen die bewandeld diende te worden. Ook hier liet zij het niet bij de constatering. Van uit deze aantoonbare noodzaak is zij haar ombudsfunctie begonnen. Deze functie is sinds januari 2019 officieel erkend.

En dan is Sazan nog niet klaar hoor.
Er valt bv nog te denken aan computerles, fietsles, conversatielessen, kleding- en spullenhulp.
Sazan komt op mij over als een zelfverzekerde vrouw die haar kunne en kunde graag benut ten dienste van anderen. Met twee voeten stevig op de grond bereikt zij haar doelen om dan vol goede moed aan een volgend plan te beginnen.
Geweldig! Ik heb er veel respect voor.

Door: Anneke

Mustafa: “Ik ben zo blij met mijn verblijfsvergunning!

Mustafa is 19 jaar. Hij is geboren in Maidan-Wardak Afghanistan. Tot zijn 14de jaar heeft hij thuis gewoond, waar hij zijn vader moest helpen op het land. “Ik heb een niet zo gelukkige jeugd gehad. Mijn vader was vaak boos op me, omdat ik het werk niet goed deed op het land. Mijn ouders, mijn broer en mijn 2 zussen zijn door de Taliban vermoord. Ik moest toen – ik was 14 jaar – een heel moeilijke beslissing nemen: ik moest kiezen voor de regering of voor de Taliban. Ik kon niet kiezen, iedere keuze was slecht en had grote risico’s, ik was doodsbang”.

Lange vluchtweg

Uiteindelijk besloot Mustafa te vluchten. Het werd een vreselijke reis: Kabul, Turkije, Griekenland, Macedonië, Oostenrijk, Duitsland. Nergens kon hij terecht. Alle opvangplaatsen zaten vol. Uiteindelijk is hij in Nederland aangekomen en kreeg eerste opvang in Ter Apel. Hij had geen documenten om te bewijzen wie hij was. Zijn asielaanvraag werd afgewezen en ondanks een positieve uitspraak van de rechter moest hij het AZC verlaten. Na zijn afwijzing heeft hij een tijd op straat moeten slapen. Hij klopte aan bij verschillende BedBadBrood-voorzieningen, maar kon nergens terecht. Hij werd depressief en verloor alle vertrouwen in een goede afloop.
Gelukkig kreeg hij toen contact met iemand van de Protestantse Kerk en die zorgde via de Evangelische Kerk Jefta in Breda voor onderdak in het Mondiaal Centrum. “Eindelijk had ik een veilig onderkomen en daardoor vond ik weer energie om vooruit te kunnen zien en aan mijn toekomst te gaan werken. De steun die ik van de mensen van de kerk kreeg was heel groot. Ik ben mij tijdens de kerkelijke bijeenkomsten gaan verdiepen in de bijbel . En vorig jaar ben ik in de christengemeenschap opgenomen door de doop”.

Werken aan de toekomst.

Tijdens het verblijf in het Mondiaal Centrum is hij heel actief aan de slag gegaan. “Mijn nieuwe advocaat in Breda gaf me weer hoop en startte een nieuwe procedure. Ik ben begonnen met de taalcursus in de bibliotheek, maar kreeg ook nog extra les van mijn taalcoach Martin. Nederlands is moeilijk, maar ik zal het leren! Ook help ik als er klusjes gedaan moeten worden. Ik help met het schilderen van de kamers voor nieuwe bewoners. Ik help mensen heel graag. Ook ga ik graag sporten, ik wil fit en sterk worden”. Maar de onzekerheid over zijn verblijf in Nederland bleef.

Eindelijk verblijfsvergunning

En toen kwam half april het goede bericht dat hij zijn verblijfsvergunning zou krijgen! “Wat was ik blij! Ik mag nu Nederlander worden!!”

Mustafa weet dat hem nog een hele klus staat te wachten: inburgeringcursus en (vak)opleiding gaan volgen, werk zoeken, een eigen onderkomen vinden. Het liefst wil hij in Breda blijven wonen. Hier zijn zijn vrienden, hier is de kerk waar hij zoveel aan te danken heeft. “Ik hoop dat het COA Breda als woonplaats voor me kiest, dan kan ik mijn geluk helemaal niet op!” Maar hoe dan: nu is hij al zo gelukkig, omdat alle onzekerheid nu voorbij is en dat hij nu echt weer de toekomst blij kan tegemoet zien en dat hij zijn droom – een goede Nederlander te worden – nu kan gaan realiseren.


Zo, na een lange afwezigheid pak ik mijn taak weer op. Wat was dat ook weer? Ik zal uw geheugen even opfrissen; Ik was begonnen iedereen die in het Mondiaal Centrum Breda als vrijwilliger actief is en ook de bezoekers van de verschillende activiteiten aan u voor te stellen.
Nou u kunt gerust een paar stoelen extra aan laten schuiven want het zijn er nogal wat. Voor vandaag heb ik zomaar willekeurig een greep gedaan. En kwam ik deze twee mensen tegen;

Annette Sloven en Frans Aarts. Mijn eerste nieuwsgierigheid is altijd hoe zijn jullie de eerste keer te weten gekomen van het bestaan van het centrum? Bezig als zij van nature is neemt Annette het woord; “Odette was bij ons in huis folders aan het uitdelen waarop stond dat je op (toen nog) maandag en vrijdag ochtend kon komen koffie drinken. Nou, de kofiehoek bij ons was gesloten en toen zijn we hier gegaan en we blijven komen”. En inderdaad zijn zij vaste bezoekers geworden. En even voor de volledigheid; de koffie wordt nu op de woensdag en vrijdag ochtenden geschonken
Ze zijn een stel maar hebben ieder toch hun eigen appartementje. Waar zij wisselend bij de een of bij de ander bivakkeren.
Allebei hebben ze ook hun hobby’s Frans is een verzamelaar, Hij heeft een indrukwekkende hoeveelheid balpennen. Hij laat me zien net als een druk bezette zakenman dat zijn borstzak gevuld is met pennen. En een tweede passie van hem is autootjes. Hij heeft er plezier in om de mini-uitvoeringen van b.v. de stadsbussen te hebben. Hij heeft er ook enkele Dinky-toys bij.
Annette is op een heel andere manier bezig haar dag te vullen. Zij heeft maar liefst acht poppen. Vier jongens vier meisjes. “Je moet weten” ,verteld ze mij, “Ik heb nooit kinderen gehad, terwijl dat wel mijn wens was. Dus nou mag ik de poppen houden. En ik kleed ze allemaal netjes aan”
Om de beurt komen ze allemaal een keer mee op de koffie.
Annette en Frans ga zo door en geniet van jullie vakantie volgende week.

Frans en Annette met pop Veerle

Nou, we nemen nogmaals afscheid

Echter, zo ’n pijn als afscheid kan doen en hoe het ook vermag te doen lijden, deze keer waren er verheugde gezichten. Dat kan, hou me ten goede , aan de taart gelegen hebben die al stond te lonken bij binnenkomst. Je weet het niet, ,,,, ach nee, ik denk het toch echt niet hoor, nee, het was om reden dat David ons nu gaat verlaten.

U herinnert zich David? Hij heeft nog niet zo heel lang geleden de moed gehad van zijn levenswandel te getuigen. Dat werd met veel respect aangehoord en er werd hem een warme en veilige grond geboden om het in te laten vallen. David heeft geknokt om zover te komen dat hij nu bezig is zijn toekomst waar te maken. Momenteel werkt hij op vrijwillige basis in een klussenteam, Bij het “Business park” van gemeente Breda volgt hij een leer/ werkproject. Zijn plan is timmerman te worden. En in het verlengde hiervan droomt hij over zijn uiteindelijk zelfstandig ondernemerschap. Geweldig, wij geloven erin.

We zullen je missen David, Niks was je ooit teveel. Je stak overal steeds een helpende hand toe. In de tuin bij Karel, maar ook op de woensdagmiddagen als er kinderen tijdens de naaigroep opgevangen moesten worden. Ook daar was het afscheid warm en met veel enthousiasme over je plannen. En ook hier kreeg je wat mee als aandenken, De das waar iedereen een stukje van gebreid heeft zal je in de winter vaak dragen. Het afscheid is ook niet zo definitief de afspraken voor koffie en een etentje liggen er al.

En deze fijne manier van samen iets realiseren was wederzijds, zoals je zelf vertelde heb je je in het centrum altijd welkom gevoeld en gewaardeerd om wie je bent. En ook de gezelligheid tijdens de inloop-ochtenden of -middagen heb je als een warme deken om je schouders geslagen en hier houd je alle aanwezigen verantwoordelijk voor. Hier wordt de oppervlakkige snelheid van het dagelijkse leven doorbroken. Kijk, en dan wordt er toch even een traantje gelaten hoor.
Succes David en van iedereen een knuffel, het ga je goed!

Het is zo’n twee jaar geleden dat Meral in het centrum binnen kwam op zoek naar vrijwilligers werk. Samen met Anouk van Breda aktief.

Meral bij haar afscheid

Wat dat werk precies zou worden wist je toen nog niet zeker maar Margreet die hier het reilen en zeilen wel onder de knie had bood uitkomst. Deze Margreet was in een andere tijd ook je docente geweest en dat gaf je meteen een vertrouwd gevoel, zij stelde je op je gemak.

In die twee jaren heb je voor veel mensen die naar de koffie-inloop kwamen een luisterend oor geboden. Door je uitstraling van rust, je empathie was je, misschien onbewust, ook van grote betekenis. Je hebt twee jaar van ontwikkelingen meegemaakt in het centrum en hopelijk heb je er voor jezelf ook veel uitgehaald.

Nu ben je een stap verderop gegaan en wel in de vorm van een heuse baan. Na zoveel jaar er te zijn geweest voor je gezin en je vrijwilligerswerk ben je nu drie dagen per week werkzaam bij het O.M. Het is je gegund.

Van iedereen in het centrum veel succes gewenst. Kom vooral in je vrije tijd een keer op de koffie.

door: Anneke
[Best_Wordpress_Gallery id=”134″ gal_title=”Afscheid Meral”]

Vandaag heb ik gesproken met Loveness Anaman, uit GhanaLoveness Anaman in tuin MCB

Een zeer levendig en betrokken mens. In haar met Engelse woorden doorspekt Nederlands vertelt ze me dat ze hier is sinds 1984. Omdat ze getrouwd was en haar Nederlandse man volgde. Maar ze bleef altijd voelen dat er nog meer was. Er was volgens haar een diepere reden of een hogere zo u wilt. Zolang ze die diepere reden niet kon vinden of duiden was ze bezig hier haar draai te vinden. Zij zocht dat in het vrijwilligerswerk waar ze kon doen wat ze het liefste doet, Mensen helpen waar zij dat kan. Zo heeft zij b.v. naast haar vier eigen kinderen nog twee adoptie kinderen.

Ondertussen heeft zij haar opdracht in het leven begrepen, Loveness zegt het zo; “God heeft mij voorbestemd om de kloof tussen zwarte en witte mensen te overbruggen”.

Dat is een heel mooie taak en zeker niet om in je eentje te doen. Loveness helpt op de werkgroep naald en draad en geeft ook les hierin. Op vrijdagmiddag is daar nog plaats. Dus mocht u geïnteresseerd zijn dan kunt u eens komen kijken in het mondiaal centrum.

door: Anneke

Rob Sloot, met hem heb ik vandaag een gesprek zodat u weer een nieuw gezicht weet te plaatsen.

Via enkele leden van de zg. BBB (Bad, Bed en brood)-commissie is Rob terecht gekomen bij het Mondiaal Centrum als coördinator van de huidige bewoners. Voorheen had hij al ervaring als coördinator voor de asielzoekers bij de toenmalige noodopvang – vluchtbed- in Breda.

De commissie heeft regelmatig overleg over het reilen en zeilen in het centrum en de actuele situatie voor de bewoners. Dat is vlotter opgeschreven dan gedaan. Het betekent; contact leggen en samenwerken met de betrokken instanties, b v contact met advocaten, dossiers aanleggen/bijhouden, uitnodigingen van de rechtbank etc. maar ook indien nodig huisartsen bezoek, ziekenhuis, GGz enzo meer.

In de hele turbulente situatie van deze vluchtelingen zorgt de commissie dus voor in ieder geval een stukje basis zekerheid zodat de dringendste nood iets verlicht wordt. Voor de verhalen die de mensen kwijt willen, en moeten, kun je alleen een luisterend oor bieden. Dat lijkt heel weinig maar voor degene die het verhaal kwijt wil betekent het heel veel.

door: Anneke