TEGENDRAADS SOMS STAAT HET GEWETEN BOVEN DE WET
Uit Zorg en Welzijn (05-1–2019)
tekst TEA KEUL, fotografie LINELLE DEUNK
De grote rode draad in mijn leven is het spanningsveld tussen wat de wet ons voorschrijft en wat rechtvaardig is. Dat betekent dat je nogal eens in conflict komt met de wet. Als de wet onrechtvaardig is. dan moet je daar een grens stellen.
Wilbert Willems. voormalig kamerlid en wethouder GroenLinks vult meteen aan: Wat er aan de andere kant ook bij hoort: als je de wet overtreedt. dan moet je de consequenties dragen. Dat speelde al in mijn eerste baan. in de jaren zestig als lekenpastor. Ik had bijvoorbeeld sympathie voor dienstweigeraars en ik steunde ze daarom. Maar ik vond ook dat ze bereid moesten zijn om vervangend werk te doen. Toen ik in 1981 voor de PSP, later GroenLinks, in de Tweede Kamer kwam, heb ik een wetsvoorstel ingediend om wettelijk te verankeren dat werkweigering vanwege gewetensbezwaren niet meer tot ontslag op staande voet zou leiden. Als die bereidheid tot alternatieve taakuitvoering er maar is.
Wilbert Willems heeft zijn tegendraadsheid met de paplepel ingegoten gekregen. `Mijn vader was links en katholiek. Hij was een van de oprichters van de PvdA en heeft na de Tweede Wereldoorlog bijna 25 jaar in de Tweede Kamer gezeten. Bij ons thuis was het volstrekt logisch dat het sociaaldemocratische en het katholieke uitstekend samengaan. Dat je voor je naaste net zo goed zorgt als voor jezelf. Maar in de jaren vijftig mocht je van de katholieke kerk niet lid zijn van die partij. Je mocht ook niet naar de VARA kijken. Dus thuis werd ik altijd al geconfronteerd met dat soort rare fratsen. Mijn vader ging als het nodig was tegen de kerk in. Dat thuisvoorbeeld is mijn richtsnoer geweest. Dat ik tegendraads ben. komt dus vanuit ethische integriteit. je geweten volgen. en niet uit protest.
Toen ik in de jaren zeventig actief was in de protestbeweging probeerde ik steeds het gesprek aan te gaan met de andere kant. Ik heb altijd heel goed kunnen communiceren met de gezaghebbers. Als je bij je eigen overtuiging blijft, dan kun je met iedereen in gesprek gaan. Het heeft met zelfvertrouwen te maken, met stabiliteit in je eigen gedrag en keuzes.
Het gesprek voeren met de andere kant helpt Willems ook nu nog. “Als Mondiaal Centrum hebben we vorig jaar alle fractievoorzitters van de Bredase gemeenteraad uitgenodigd. Bij de raad leefden ernstige twijfels We hebben er hard voor moeten knokken. maar nu krijgen we 400.000 euro van de gemeente voor de huisvesting van ongedocumenteerden. Dat is uiteraard aan voorwaarden gebonden en elke drie maanden bekijkt een onafhankelijke commissie of de mensen nog langer mogen blijven. Niet alle bewoners zijn overigens geaccordeerd door de commissie. Daar zijn we heel transparant in. Het mag niet, maar we doen het toch. Wat moet je anders als er ’s avonds om tien uur iemand aan de deur staat? Soms wegen de eigen humanitaire overwegingen nou eenmaal zwaarder. Maar de volgende dag hebben we wel contact met Vluchtelingenwerk en de vreemdelingenpolitie.
CV Naam: Wilbert Willems; Functie: Voorzitter Mondiaal Centrum Breda, opvangcentrum voor ongedocumenteerden (o.o.); Dagelijks werk: Sinds zijn afscheid als Groen-Links-wethouder zeer actief in het vrijwillígerswerk; Opvallend feit: Heeft tegendraadsheid met de paplepel ingegoten gekregen
OPROEP Ben je ook tegendraads? En wil je je verhaal delen? Stuur een mailtje naar: zorgenwelzi|n@bs|.nl en omschrijf kort je tegendraadsheid. Wlj nemen contact met je op.