Woestijnvorming
17 juni door de UN uitgeroepen tot dag tegen de woestijnvorming
Het onderwerp is niet nieuw, al ruim 20 jaar heeft het de aandacht van wetenschappers en politici. Woestijnvorming vind over de gehele wereld plaats. Oorzaken van woestijnvorming zijn onder andere:
De huidige manieren van landbouw en veeteelt. Dan moeten we denken aan de grootschaligheid van de landbouw en de bemesting van de landbouwgronden.
De ontbossing zonder nieuwe aanplant en daardoor de erosie van natuurlijke voedingsstoffen.
Klimaatverandering zorgt voor droogtes enerzijds en overstromingen op andere plaatsen, waarbij menselijke ingrepen in de natuur de gevolgen vaak verergeren.
Onlangs is de bijgewerkte atlas van de EU verschenen waarin duidelijk blijkt.
Uit de atlas blijkt vooral dat de bevolkingsgroei en de veranderingen van onze consumptiepatronen een ongekende druk uitoefenen op de natuurlijke hulpbronnen van onze planeet:
- Meer dan 75% van de landoppervlakte van de aarde is al gedegradeerd en ruim 90% loopt het risico op degradatie tegen 2050.
- Jaarlijks raakt wereldwijd een gebied half zo groot als de Europese Unie (4,18 miljoen km2) gedegradeerd.
- Vooral Afrika en Azië hebben zwaar te lijden onder de toenemende bodemdegradatie.
- De economische kosten van bodemdegradatie voor de EU bedragen naar schatting jaarlijks tientallen miljarden euro’s.
- Tegen 2050 zal de wereldwijde productie van gewassen naar schatting met ongeveer 10% dalen als gevolg van bodemdegradatie en klimaatverandering.
- De problemen zullen zich vooral voordoen in India, China en Afrika ten zuiden van de Sahara, waar de productie van gewassen gehalveerd zou kunnen worden als gevolg van bodemdegradatie.
- Als gevolg van de versnelde ontbossing zal het moeilijker worden om de gevolgen van de klimaatverandering te temperen.
- Tegen 2050 zullen naar schatting tot 700 miljoen mensen ontheemd raken als gevolg van een gebrek aan bodemrijkdommen. Tegen het eind van deze eeuw zou dit cijfer kunnen oplopen tot 10 miljard mensen.
- Hoewel bodemdegradatie een wereldwijd probleem is, moet op plaatselijk vlak naar oplossingen worden gezocht. Er is behoefte aan meer inzet en betere samenwerking op plaatselijk vlak om de bodemdegradatie en het verlies van biodiversiteit een halt toe te roepen.
Daarbij komt nog dat de mens niet echt zuinig omgaat met de beschikbare hoeveelheid zoet water (vaak industriële vervuiling).
Als gevolg van de verwoestijning zullen we zien:
- dat er op grote schaal migratie zal gaan plaats vinden naar de vruchtbare gebieden.
- Woestijnvorming zal er ook aan bijdragen dat mensen uit de onvruchtbare landbouwgebieden naar de steden zullen verhuizen om daar werk te zoeken om zo inkomsten te genereren om zichzelf en hun familie te onderhouden. Daarbij wordt voorbijgegaan aan het feit dat ze niet bijdragen aan de productie van voedsel en afhankelijk worden van derden.
- Het zal geen verrassing zíjn als ik hier nog vermeld dat de armste mensen het eerst en het hardst getroffen worden. Zonder landbouwgrond geen inkomsten en zonder financiële middelen worden zij gedwongen om hun leefgebied te verlaten om elders een bestaan op te bouwen. Veel hangt af van de mate waarin zij zich kunnen aanpassen en of zij daartoe de mogelijkheid krijgen.
- Daarmee wordt duidelijk dat de overheid beleid moet maken om woestijnvorming tegen te gaan. Regulering van de hoeveelheid en het gebruik van landbouwgrond en de verontreiniging van zoet water.
- Ook moet de overheid maatregelen stimuleren die de woestijnvorming stoppen en het proces omkeren, hetgeen mogelijk is.
- Op kleine schaal worden in Spanje dorre landbouwgronden opnieuw en duurzaam bemest, een traag maar succesvol project. Ook worden er elders (op reeds opgegeven gronden) op kleine schaal succesvol proeven gedaan met het opnieuw aanplanten van bomen. Proeven die lijken aan te slaan
Steeds meer worden we bewust van de impact, maar duurzame oplossingen blijken moeilijk te implementeren. Op experimentele basis wordt er nu gezocht naar duurzame oplossingen.
Er is blijkbaar niet een oplossing die overal werkt. Voor elk “verloren” gebied zal een eigen remedie moeten worden bedacht en uitgevoerd. Verder zal er veel informatie over succesvolle methoden moeten worden uitgewisseld. Hierbij kunnen organisaties die op wereldschaal actief zijn een grote rol spelen.
Externe links:
- woestijnvorming
- aanwijzing 17 juni als dag tegen woestijnvorming door UN
- EU Atlas
- Food and Agriculture Organisation – UN
- Woestijnvorming in Spanje
- verwoestijning en de mens
- Op de vlucht voor de droogte
- Woestijnvorming ernstig in Zuid Amerika
