Lezing: Wat een ramp

Zondag 31 juli 1667, werd de “Vrede van Breda” gesloten.
Wat het einde betekende van de 2de Engels – Nederlandse oorlog, werd een ramp voor Suriname en het Molukse eiland Run.

Vrede van Breda (1667) kiem voor slavernij

DOOR HENK KETELAAR

Symposium over de gevolgen

Breda – Oktober is de maand van de geschiedenis. Stichting Herdenking en Viering afschaffing Slavernij Breda en het Mondiaal Centrum Breda houden komende maandagmorgen 17 oktober samen met het Stedelijk Archief en het Stedelijk museum een symposium over het Vrede van Breda verdrag. Voor de inheemse Molukse en Surinaamse bevolking leidde dat verdrag tot slavernij en uitbuiting. Ja, zelfs tot volkenmoord.

Op 21 juli 1667 was Breda hét middelpunt van de wereld. In de Grote Zaal van het Kasteel Breda werd De Vrede van Breda getekend door de strijdende partijen: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Engeland, Frankrijk en Denemarken. Hiermee kwam een einde aan de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog. Dat met alle schrikbarende gevolgen van dien voor de inheemse bevolking op de Molukken met name de Banda eilanden, Suriname en de Nederlandse Antillen.

Staatsbezit

De ingelijfde gebieden werden staatsbezit met veronachtzaming van de culturele belangen en waarden van de inheemse bevolking. Ten gunste voor de aanleg van plantages werd hen het land afgepakt waarbij het gebruik van geweld niet werd geschuwd. Om aan arbeidskrachten voor de plantages te komen, werden inheemse mensen uit Afrika slaaf gemaakt en verhandeld. Een handel waarbij de Nederlandse maar ook Engelse en Portugese vloot een kwalijke rol speelde.

Verzwegen verleden

Het is een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis die lange tijd is verhuld. Maar wel als het zo uitkwam ook als goed koopmanschap werd gezien. Onder de noemer: ‘Wat een ramp’ houden schrijver Willem Oosterbeek en mevrouw dr. Aspha Bijnaart op het symposium een lezing over de gevolgen die van de Vrede van Breda had voor de inheemse bevolking.

Overlevering

“Roy Emanuels (69) geboren Surinamer, verbonden aan de Stichting Herdenking en Viering Afschaffing Slavernij Breda weet als creoolse nazaat van Surinaamse slaven welke impact de Vrede van Breda had op de Surinaamse inheemse bevolking en vertelt in notendop daar het volgende over: “Nadat de inheemse bevolkingsgroepen, de Marrons, naar het oerwoud waren verdreven verrezen er koffie- en rietsuikerplantages op hun het land.

Slaven

“Als arbeidskrachten werden slaven ingezet, veelal gekocht op de Curaçaose slavenmarkt. Zij werden gebrandmerkt met de voorletter van de plantagenaam waartoe zij behoorden en kregen Hollandse familienamen. Als een gevluchte slaaf werd teruggehaald, dan werd hij in het bijzijn van medeslaven als straf zodanig gemarteld dat de dood er vaak op volgde. Medische hulp kregen ze niet, vandaar de nog steeds in zwang zijnde Surinaamse medische huismiddeltjes die oorspronkelijk van de Marrons afkomstig zijn.”

Herdenking en viering

“Over deze en andere wreedheden werd na de afschaffing van de slavernij niet gesproken. Dat raakt het rechtsgevoel van mensen als ik. Met de jaarlijkse herdenking en viering van de afschaffing slavernij vragen wij daar aandacht voor. Als stichting doen we baanbrekend werk om slavernij onder de aandacht te brengen. Samen met de gemeente Breda zijn we bezig met het opzetten van een onderwijsprogramma over de slavernijperiode en het voorbereiden van een monument.

Het gratis symposium aanstaande maandagmorgen vloeit daaruit voort. Opgeven als deelnemer kan via gastvrouw@mondiaalcentrumbreda.nl.”

KADER

Het programma voor dit symposium dat op maandag 17 oktober van 10.30 uur tot 13.30 uur gehouden wordt in het Mondiaal Centrum Breda, Roland Holststraat 71. Het symposium is gratis,

10.30 uur Opening door de dagvoorzitter dhr. Crams Nikuluw, oud-identiteitsmedewerker Raffy

10.35 uur Powerpresentatie door de schrijver Willem Oosterbeek, nootmuskaat: de geschiedenis van een wonderlijk nootje.

11.05 gelegenheid tot het stellen van vragen

11.30 uur Inleiding door Mevrouw Aspha Bijnaar

12.00 uur gelegenheid tot het stellen van vragen

12.30 uur voortzetting van het gesprek tijdens de lunch.

Opgave: gastvrouw@mondiaalcentrumbreda.nl

deelname is gratis (inclusief lunch)